Bij de overname van een familiebedrijf als gevolg van een overlijden dient er erfbelasting te worden betaald. Vaak wil men dit vermijden en schenkt men deze aandelen reeds bij leven aan de volgende generatie. Hierop betaalt men evenwel principieel schenkbelasting.

Er bestaan echter technieken om aandelen belastingvrij te schenken aan uw erfgenamen. Ofwel via een vrijstelling in de schenkbelasting, ofwel via de zogenaamde bierroute.

Wanneer kan u genieten van een vrijstelling?

De wetgever voorziet in een tarief van 0% voor de schenking van aandelen van een familiale vennootschap of onderneming om mensen ertoe aan te zetten na te denken over de opvolging van hun bedrijf. De voorwaarden om hiervan te kunnen genieten zijn echter bijzonder streng.

Zo moet de onderneming of vennootschap een echte economische activiteit uitoefenen. Vastgoedvennootschappen worden aldus uitgesloten. Bovendien dient deze economische activiteit ononderbroken te worden voorgezet door de begiftigde gedurende ten minste drie jaar. De wetgever zet dan ook streng in op de continuïteitsgedachte. Als de voorwaarden niet vervuld worden dan gaat de vrijstelling verloren of wordt ze niet toegekend.

Om zeker te zijn dat u binnen het toepassingsgebied valt, kan u aan de Vlaamse Belastingdienst een voorafgaand attest vragen waaruit blijkt dat u kan genieten van het gunstregime.

De bierroute: een waardig alternatief voor de schenking van aandelen?

Wanneer u niet voldoet aan de strenge voorwaarden van bovenstaande vrijstelling omdat er bijvoorbeeld te veel vastgoed aanwezig is in uw vennootschap kan u opteren voor de bierroute, zijnde de opvolger van de kaasroute die op 15 december 2020 werd afgesloten**.**

De bierroute werd als bourgondisch alternatief naar voren geschoven, maar maakt geen gebruik van een notariële schenkingsakte. De naam doet reeds vermoeden dat deze route zich binnen de landsgrenzen situeert. Het is een inbreng in een maatschap ten behoeve van een derde. Wanneer ouders aandelen wensen te schenken aan hun kinderen kunnen zij hiervan gebruik maken.

De schenker dient allereerst met minstens één andere persoon een maatschap op te richten. Dit is een vennootschapsvorm met weinig formaliteiten die men onderhands kan oprichten. Men kan dit niet realiseren in een BV of NV want dan is er een notariële akte vereist en wordt er aldus schenkbelasting geheven.

Vervolgens kan de schenker ofwel nieuwe aandelen uitgeven en deze rechtstreeks laten inschrijven op naam van zijn/haar (klein)kinderen ofwel doet de schenker een bijkomende inbreng van vermogen waardoor de reeds bestaande aandelen van zijn/haar erfgenamen onrechtstreeks meer waarde krijgen.

Op deze manier bewerkstelligt men een onrechtstreekse schenking waarvoor men geen beroep hoeft te doen op een notaris en op die manier schenkbelasting vermijdt.

Wat zijn de valkuilen bij het bewandelen van de bierroute?

Allereerst dient men zich ervan bewust te zijn dat er een verdachte periode van drie jaar loopt vanaf het doen van de schenking. Wanneer de schenker binnen deze termijn overlijdt, zal de fiscus erfbelasting heffen op de waarde van de schenking.

Het is dan ook aangewezen om een onderhands document op te stellen, ook wel bekend als een pacte adjoint, dat u indien noodzakelijk kan registreren via Myminfin of via tussenkomst van de notaris. Uw erfgenamen zullen dan enkel gehouden zijn tot het betalen van de schenkbelasting en vermijden de hogere tarieven van de erfbelasting. U kan zich tevens laten verzekeren tegen dit risico. De verzekeraar zal in dit geval de schenkbelasting betalen wanneer de schenker binnen de drie jaar overlijdt.

Ten tweede is het van belang te benadrukken dat je aandelen via de bierroute niet onder voorbehoud van vruchtgebruik kan schenken. Je zal dus als schenker niet de opbrengsten van eventuele dividenden kunnen voorbehouden.

Tot slot dient men er rekening mee te houden dat ondanks het feit dat de Vlaamse Belastingdienst oordeelde dat de bierroute geen fiscaal misbruik uitmaakt, sommige politieke partijen streven naar de afschaffing ervan.

Kortom, er bestaan technieken om uw aandelen nagenoeg belastingvrij te laten toekomen aan uw naaste erfgenamen. Gelet op de bestaande valkuilen en de complexiteit van de materie laat u zich best bijstaan door een specialist ter zake.

Indien u nog verdere vragen heeft in verband met schenkingen van aandelen, aarzel dan niet om contact op te nemen of een bericht achter te laten op onze website. Onze advocaten zullen u met de nodige deskundigheid begeleiden in het plannen van uw vermogen.